ทุเรียนได้รับการขนานนามว่าเป็น “ราชาแห่งผลไม้” ด้วยรสชาติที่หอมหวานและเป็นเอกลักษณ์ แต่หลายคนคงเคยประสบปัญหาอาการ เจ็บคอ หรือ ร้อนใน ตามมาหลังจากเพลิดเพลินกับการกินทุเรียนอย่างเอร็ดอร่อย ซึ่งอาการเหล่านี้ไม่ได้เกิดจากความบังเอิญ แต่มีสาเหตุทางวิทยาศาสตร์และโภชนาการที่สามารถอธิบายได้
สาเหตุหลักของอาการเจ็บคอหลังกินทุเรียน
อาการเจ็บคอหรือรู้สึกไม่สบายในลำคอหลังกินทุเรียนมักเกิดจากหลายปัจจัยรวมกัน ดังนี้:
1. “ฤทธิ์ร้อน” ตามหลักการแพทย์แผนไทย
ตามความเชื่อของการแพทย์แผนไทยและแพทย์แผนจีน ทุเรียนถูกจัดเป็นผลไม้ที่มี “ฤทธิ์ร้อน” สูง เมื่อรับประทานในปริมาณมากจะทำให้ร่างกายเกิดภาวะ “ร้อนเกิน” หรือความร้อนสะสม ส่งผลให้เกิดอาการดังต่อไปนี้:
- ร้อนใน: เป็นแผลในปากหรือลำคอ
- เจ็บคอ: รู้สึกคอแห้ง ระคายเคือง
- กระหายน้ำ: ร่างกายพยายามขับความร้อนออกมา
2. ปริมาณน้ำตาลและพลังงานที่สูงมาก
ทุเรียนเป็นผลไม้ที่มีปริมาณ น้ำตาล และ คาร์โบไฮเดรต สูงมาก การรับประทานทุเรียนในปริมาณมากทำให้ร่างกายต้องใช้พลังงานอย่างมากในการเผาผลาญและดูดซึมน้ำตาลที่เข้าสู่กระแสเลือดอย่างรวดเร็ว กระบวนการนี้อาจทำให้เกิดความร้อนภายในร่างกายเพิ่มขึ้น
- น้ำตาลสูง เป็นแหล่งอาหารที่ดีของแบคทีเรียในช่องปากและลำคอ ซึ่งอาจนำไปสู่การอักเสบเล็กน้อยและทำให้เกิดอาการเจ็บคอได้ง่ายขึ้น
3. สารประกอบซัลเฟอร์ (กำมะถัน)
กลิ่นอันเป็นเอกลักษณ์ของทุเรียนมาจากสารประกอบกลุ่ม ซัลเฟอร์ (Sulfur Compounds) ซึ่งเป็นสารประกอบระเหยง่าย (Volatile Organic Compounds) สารเหล่านี้เมื่อสัมผัสกับเยื่อบุในช่องปากและลำคอ อาจทำให้เกิดอาการระคายเคืองในผู้ที่ไวต่อสารเคมีบางชนิด
- การสัมผัสกับสารซัลเฟอร์บางชนิดอาจทำให้เยื่อบุอ่อนไหวต่อการอักเสบ หรือทำให้รู้สึกคอแห้งมากขึ้น
วิธีบรรเทาและป้องกันอาการเจ็บคอจากการกินทุเรียน
เพื่อลดอาการเจ็บคอและเพลิดเพลินกับทุเรียนได้โดยไม่ต้องกังวล ควรปฏิบัติตามคำแนะนำเหล่านี้:
1. ดื่มน้ำตามเยอะๆ
นี่คือวิธีที่ง่ายและมีประสิทธิภาพที่สุด ควรดื่ม น้ำเปล่าอุณหภูมิห้อง หรือ น้ำอุ่น ตามมากๆ ทันทีหลังกินทุเรียน เพื่อช่วยลดความร้อนในร่างกาย เจือจางน้ำตาลที่ตกค้างในลำคอ และช่วยให้ร่างกายขับของเสียหรือความร้อนออกได้ดีขึ้น
2. กินพร้อม “มังคุด”
ตามภูมิปัญญาไทยโบราณ มังคุดถูกจัดเป็นผลไม้ “ฤทธิ์เย็น” การกินมังคุดตามหลังทุเรียนจะช่วย ปรับสมดุล และดับพิษร้อนของทุเรียนได้ดีเยี่ยม มังคุดยังมีใยอาหารและสารต้านอนุมูลอิสระที่ช่วยเสริมสุขภาพ
3. ดื่มน้ำสมุนไพรฤทธิ์เย็น
เครื่องดื่มที่ช่วยลดความร้อนในร่างกายได้ดี ได้แก่:
- น้ำเกลือแร่ (แบบไม่มีน้ำตาลมาก)
- น้ำใบบัวบก
- น้ำรากบัว หรือน้ำจับเลี้ยง
- น้ำมะนาวอุ่น
4. จำกัดปริมาณการกิน
ทางที่ดีที่สุดคือการกินทุเรียนในปริมาณที่พอเหมาะ โดยทั่วไปไม่ควรกินเกิน 2-3 พู ต่อครั้ง เพื่อไม่ให้ร่างกายรับน้ำตาลและความร้อนมากเกินไปในคราวเดียว
5. บ้วนปากและทำความสะอาดลำคอ
การบ้วนปากด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือเบาๆ หลังกินเสร็จจะช่วยชะล้างน้ำตาลที่อาจตกค้างอยู่บริเวณลำคอและฟัน ซึ่งเป็นสาเหตุของการระคายเคืองและการเจริญเติบโตของแบคทีเรีย
สรุป
อาการเจ็บคอหลังกินทุเรียนไม่ใช่เรื่องแปลก แต่เป็นผลจากกลไกทางร่างกายที่ตอบสนองต่อ ความร้อนสูง และ ปริมาณน้ำตาลสูง ของผลไม้ชนิดนี้ เพียงแค่เรากินอย่างมีสติ จำกัดปริมาณ และรู้จัก ดื่มน้ำหรือกินผลไม้ฤทธิ์เย็นตาม ก็จะช่วยให้คุณสามารถอร่อยกับ “ราชาแห่งผลไม้” ได้อย่างมีความสุขและดีต่อสุขภาพมากขึ้น
