วันสารทจีน 2568 หรือที่ชาวจีนเรียกกันว่า “จงหยวนเจี๋ย” เป็นเทศกาลสำคัญที่ลูกหลานชาวไทยเชื้อสายจีนจะแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษผู้ล่วงลับ โดยในปีนี้ วันสารทจีนตรงกับ วันเสาร์ที่ 6 กันยายน 2568 ซึ่งเป็นช่วงเวลาที่เชื่อกันว่าประตูนรกจะเปิดให้ดวงวิญญาณทั้งหลายได้กลับมายังโลกมนุษย์ เพื่อรับส่วนบุญและเยี่ยมเยียนลูกหลาน
ความสำคัญและที่มาของวันสารทจีน
วันสารทจีนมีที่มาหลักๆ จากสองความเชื่อสำคัญ คือ:
- ความเชื่อทางพุทธศาสนา: ตำนานเล่าว่า พระโมคคัลลานะ ซึ่งเป็นอัครสาวกของพระพุทธเจ้า ได้เห็นมารดาที่เสียชีวิตไปแล้วตกอยู่ในภพภูมิที่ทุกข์ยาก ท่านจึงได้ช่วยเหลือด้วยการถวายอาหารและเครื่องใช้ต่างๆ แก่พระสงฆ์จำนวนมากในวันขึ้น 15 ค่ำ เดือน 7 เพื่ออุทิศส่วนกุศลไปให้มารดา
- ความเชื่อทางลัทธิเต๋า: เชื่อว่า เทพตี้กวนต้าตี้ ซึ่งเป็นเทพแห่งโลก จะลงมาตรวจดูความดีความชั่วของมนุษย์ และเป็นผู้เปิดประตูนรกเพื่อให้วิญญาณต่างๆ ได้กลับมารับของเซ่นไหว้
จากความเชื่อเหล่านี้ ทำให้วันสารทจีนกลายเป็นประเพณีที่ปฏิบัติสืบทอดกันมา เพื่อแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษ และอุทิศส่วนกุศลให้แก่ดวงวิญญาณเร่ร่อนที่ไม่มีญาติ
ขั้นตอนการไหว้ในวันสารทจีน 2568
การไหว้ในวันสารทจีนจะแบ่งออกเป็น 3 ชุดใหญ่ โดยมีลำดับและช่วงเวลาที่แตกต่างกัน:
- ไหว้เจ้าที่ (ไหว้ในช่วงเช้า ประมาณ 7.00 – 8.00 น.) เป็นการไหว้เพื่อขอบคุณเจ้าที่และสิ่งศักดิ์สิทธิ์ที่คอยปกป้องคุ้มครองคนในบ้าน ของไหว้ มักประกอบด้วย
- ชุดซาแซ (เนื้อสัตว์ 3 อย่าง) ได้แก่ หมู, ไก่, เป็ด
- ขนมกุยช่าย
- กระดาษเงินกระดาษทอง
- ไหว้บรรพบุรุษ (ไหว้ในช่วงสาย ประมาณ 9.00 – 11.00 น.) เป็นการแสดงความกตัญญูต่อบรรพบุรุษที่ล่วงลับไปแล้ว ของไหว้ มักประกอบด้วย:
- อาหารคาว-หวาน ที่บรรพบุรุษชื่นชอบ
- ชุดหมู, ไก่, เป็ด
- ขนมเทียน ขนมเข่ง
- ผลไม้
- เครื่องดื่ม
- เสื้อผ้าและกระดาษเงินกระดาษทองสำหรับบรรพบุรุษ
- ไหว้ผีไม่มีญาติ หรือ “ฮอเฮียตี๋” (ไหว้ในช่วงบ่าย ประมาณ 14.00 – 16.00 น.) เป็นการทำบุญอุทิศส่วนกุศลให้แก่ดวงวิญญาณเร่ร่อน เพื่อไม่ให้มาเบียดเบียนคนในบ้าน ของไหว้ มักประกอบด้วย:
- อาหารเจ เช่น ข้าว, กับข้าวเจ, ขนมต่างๆ
- ขนมเทียน ขนมเข่ง
- ผลไม้
- เผือก, มัน, ข้าวสวย, เส้นหมี่, ขนมหวาน และอาหารต่างๆ
- กระดาษเงินกระดาษทอง และสิ่งของสำหรับดวงวิญญาณ
ข้อห้ามที่ควรทราบในวันสารทจีน
ตามความเชื่อโบราณ มีข้อห้ามบางประการที่ควรระวังในวันสารทจีน เพื่อป้องกันสิ่งไม่ดีและเป็นมงคลแก่ชีวิต:
- งดทำพิธีมงคล: ควรหลีกเลี่ยงการจัดงานแต่งงาน หรือขึ้นบ้านใหม่
- ไม่ควรเดินทางไกลในเวลากลางคืน: เชื่อว่าช่วงกลางคืนเป็นช่วงที่วิญญาณออกมาเดินตามท้องถนน
- ไม่ควรซื้อบ้านหรือย้ายที่อยู่: ควรเลื่อนการทำธุรกรรมสำคัญออกไป
- งดว่ายน้ำตอนกลางคืน: ควรหลีกเลี่ยงการลงเล่นน้ำในช่วงกลางคืนของเดือนนี้
วันสารทจีนถือเป็นประเพณีอันดีงามที่สะท้อนถึงความกตัญญูและความสัมพันธ์อันอบอุ่นในครอบครัว การเตรียมตัวและปฏิบัติพิธีอย่างถูกต้องจะช่วยให้การไหว้ราบรื่น และนำมาซึ่งความสุขความเจริญให้กับทุกคนในครอบครัว